Ιστορικά στοιχεία

Αεροφωτογραφία της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου. 1) Πλατεία Καλογήρων, 2) Λεωφ. Αγ. Δημητρίου, 3) Λεωφ. Βουλιαγμένης, 4) Θέση σημερινού Δημαρχείου, 5) Ρέμα Κατσιποδίου (σημερινή οδός Παπαναστασίου). Πηγή : Ιστορικό Λεύκωμα Δήμου Αγίου Δημητρίου — Αεροφωτογραφία της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου.
1) Πλατεία Καλογήρων, 2) Λεωφ. Αγ. Δημητρίου, 3) Λεωφ. Βουλιαγμένης, 4) Θέση σημερινού Δημαρχείου Αγ. Δημητρίου 5) Ρέμα Κατσιποδίου (σημερινή οδός Παπαναστασίου).
Πηγή : Ιστορικό Λεύκωμα Δήμου Αγίου Δημητρίου

α) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΑΦΝΗ

Ο Δήμος Δάφνης Υμηττού είναι δήμος της Αττικής που προέκυψε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από τη συνένωση των δήμων Δάφνης και Υμηττού, με έδρα τη Δάφνη.

Όπως έδειξαν και τα αρχαιολογικά ευρήματα που ήρθαν στο φως από τις ανασκαφές για την κατασκευή του μετρό στην Πλατεία Καλογήρων, η περιοχή ταυτίζεται με τον αρχαίο δήμο Αλωπεκής. Η Αλωπεκή ήταν ένας από τους 100 δήμους στους οποίους διαίρεσε ο Κλεισθένης την Αττική και ανήκε στην Αντιοχίδα φυλή. Από αυτόν τον δήμο, καταγόταν ο μεγάλος φιλόσοφος Σωκράτης, ο σπουδαίος στρατηγός Αριστείδης (ο Δίκαιος) και ο επιστάτης των Κρηνών Πυθέας.

Στη νεότερη εποχή, η περιοχή ονομαζόταν Κατσιπόδι και μέχρι το 1925 ανήκε στον διευρυμένο τότε Δήμο Αθηναίων. Σύμφωνα δε με την απογραφή της 18^ης Δεκεμβρίου 1920 (ΦΕΚ 244/Α/27.12.1921) αριθμούσε 177 κατοίκους εκ των οποίων 90 άνδρες και 87 γυναίκες. Στις 16 Φεβρουαρίου 1925 αποσπάστηκε από το Δήμο Αθηναίων και εντάχθηκε, ως συνοικισμός, στη νεοσύστατη Κοινότητα Μπραχαμίου (ΦΕΚ 48/Α/27.2.1925).

Στις 19 Ιουλίου 1928, η Κοινότητα Μπραχαμίου μετονομάζεται σε Κοινότητα Αγίου Δημητρίου (ΦΕΚ 156/Α/8.8.1928). Σύμφωνα δε με την απογραφή του ιδίου έτους, η Κοινότητα Κατσιπόδι αριθμούσε 785 κατοίκους (381 άνδρες και 404 γυναίκες).

Κατά την απογραφή της 16^ης Οκτωβρίου 1940, ο συνοικισμός Κατσιπόδι συμπεριλαμβάνεται εις τον Άγιο Δημήτριο ως μη αποτελούσαι νυν αυτοτελή συνοικισμό.

Στις 19 Δεκεμβρίου 1942 αναγνωρίζεται η Κοινότητα Αγίου Δημητρίου σε Δήμο υπό το όνομα «Δήμος Αγίου Δημητρίου» (ΦΕΚ 22/Α/22.1.1943) με έδρα το συνοικισμό Κατσιπόδι.

Τέλος, στις 14 Μαρτίου 1951 ο συνοικισμός Κατσιπόδι μετονομάζεται σε Δάφνη και ο Δήμος Αγίου Δημητρίου σε Δήμο Δάφνης (ΦΕΚ 81/Α/21.3.1951). Σύμφωνα δε με την απογραφή της 7^ης Απριλίου 1951 αριθμούσε 17.342 κατοίκους.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ

1921 : Κατσιπόδι, 177 κάτοικοι, 90 άνδρες 87 γυναίκες (απογραφή 18/12/1920, ΦΕΚ 244/Α/27.12.1921)

1928 : Κατσιπόδι 785 κάτοικοι, 381 άνδρες 404 γυναίκες (απογραφή 15-16/5/1928 – Έκδοση 2^η/1935, η οποία περιλαμβάνει τις μέχρι τέλους του έτους 1934 Διοικητικές μεταβολές)

1940 : δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία για το Κατσιπόδι μια και κατά την απογραφή της 16/10/1940, το Κατσιπόδι συμπεριλαμβάνεται στο Δήμο Αγίου Δημητρίου ο οποίος αριθμεί συνολικά 14.608 κατοίκους εκ των οποίων 7.310 άνδρες και 7.298 γυναίκες.

1951 : Δήμος Δάφνης , 17.342 κάτοικοι (απογραφή 7/4/1951, ΦΕΚ 57/Α/10.3.1952)

1961 : Δήμος Δάφνης, 23.747 κάτοικοι (απογραφή 19/3/1961, ΦΕΚ 16/Β/19.1.1962)

1971 : Δήμος Δάφνης, 26.608 κάτοικοι (απογραφή 14/3/1971, ΦΕΚ 225/Β/14.3.1972)

1981 : Δήμος Δάφνης, 26.887 κάτοικοι (απογραφή 5/4/1981, ΦΕΚ 370/Β/14.6.1982)

1991 : Δήμος Δάφνης, 24.152 κάτοικοι (απογραφή 17/3/1991) 2001 : Δήμος Δάφνης, 23.674 κάτοικοι (απογραφή 18/3/2001, ΦΕΚ 715/Β/12.6.2002)

2011 : Δήμος Δάφνης – Υμηττού 33.066 Κοινότητα Δάφνης : 22.623, Κοινότητα Υμηττού : 10.443 (αναθεώρηση απογραφής 2011, ΦΕΚ 699/Β/20.3.2013)

Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΤΣΙΠΟΔΙ

Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες παλιών κατοίκων του δήμου, η ονομασία Κατσιπόδι οφείλεται στην ύπαρξη και βοσκή αμνοεριφίων σε διάφορα σημεία της περιοχής, μεταξύ των οποίων και στο λόφο που είναι κτισμένος ο Ναός της Ζωοδόχου Πηγής, όπου τα ζώα συγκεντρώνονταν να πιουν νερό από το φρέαρ (πηγάδι) που υπήρχε εκεί και να βοσκήσουν. Οι κάτοικοι βλέποντας στο χώμα τα ίχνη από τα πατήματα των ζώων και ιδίως των αιγών, έλεγαν της «κατσίκας το πόδι» και με την ένωση των δύο λέξεων δημιουργήθηκε η λέξη Κατσιπόδι ως τοπωνυμία.

Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η Ζωοδόχος Πηγή, επειδή φιλοξενούσε τις αίγες (κατσίκες) τριγύρω της, ονομάστηκε Κατσιποδού και στην συνέχεια η περιοχή Κατσιπόδι.

Μία τρίτη άποψη είναι η εξής : Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας στο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, ήρθαν Τούρκοι να το καταστρέψουν. Περίμεναν όμως να τελειώσει η λειτουργία και τους πήρε ο ύπνος. Έτσι οι Έλληνες εκκλησιαζόμενοι πήραν πόδι δηλαδή έφυγαν ( και κατά την λαϊκή έκφραση «την έκαναν κατσίκα») και από την ένωση των δύο λέξεων σχηματίστηκε η λέξη Κατσιπόδι. Περί Τούρκων αναφέρει και μια παρόμοια εκδοχή, ότι δηλαδή αυτοί θέλησαν να κάνουν γιουρούσι, αλλά οι Έλληνες που βρίσκονταν στην εκκλησία κατάφεραν να ξεφύγουν κι εκείνοι με απορία είπαν «κατσιποδιά μας έπιασε ;».

Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΔΑΦΝΗ

Πιστεύεται ότι το όνομα «Δάφνη» προήλθε από τους θάμνους που είχαν φυτευτεί στην περιοχή, με εντολή του δημάρχου Ηλία Πετροπουλέα. Δεν ήταν όμως μια τυχαία επιλογή φυτού, καθώς ο Πετροπουλέας καταγόταν από τη Δάφνη Λακωνίας και πιθανότατα ήθελε να δώσει στο δήμο του το όνομα της ιδιαίτερης πατρίδας του.

Μια λιγότερο πιθανή εκδοχή περί του ονόματος είναι ότι ένας κάτοικος του δήμου, ο Αθ. Καράμπαμπας, ως δημοτικός σύμβουλος, πρότεινε στον δήμαρχο Πετροπουλέα, να δώσει στο δήμο το όνομα της αγαπημένης του κόρης, Δάφνη. Οι δάφνες ήταν το ιερό φυτό του θεού Απόλλωνα ο οποίος λατρευόταν από όλους τους Αθηναίους ως πατρώος θεός τους, γιατί κατά τον μύθο, ήταν πατέρας του Ίωνα, ιδρυτή της φυλής στην οποία ανήκαν. Άλλωστε Ιερό του θεού υπήρχε στην αρχαιότητα πλησίον του Ιλισού.

ΤΟ ΕΜΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

Το έμβλημα του δήμου είναι κύκλος που στην περιφέρειά του φέρει ζωγραφισμένο χρυσό στεφάνι από φύλλα δάφνης. Στο κέντρο φέρει το κεφάλι του θεού Απόλλωνα με στεφάνι δάφνης (δαφνηφόρος Απόλλων) και στο ενδιάμεσο κενό μια γαλάζια ταινία. Φιλοτεχνήθηκε δε επί δημαρχίας Χαρ. Σαραντόπουλου.

β) ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΜΗΤΤΟ

Ο Δήμος Υμηττού ήταν Δήμος του Νομού Αττικής και βρίσκεται στο Νομό Αττικής, στους πρόποδες του ομώνυμου βουνού Υμηττός. Έγινε Δήμος το 1963 από κοινότητα που είχε αποσπαστεί από το Δήμο της Αθήνας το 1934.

Από διηγήσεις παλιών κατοίκων του Υμηττού μπορεί κανείς να διαμορφώσει μια εικόνα για την καθημερινή ζωή της εποχής εκείνης. Σύμφωνα μ΄ αυτές, η λάμπα πετρελαίου ήταν το μόνο μέσο φωτισμού μέχρι το 1932, η άρδευση γινόταν από πηγάδια, οι δρόμοι ήταν χωμάτινοι, συγκοινωνίες δεν υπήρχαν.

Το πρώτο σχολείο που ιδρύθηκε στον Υμηττό ήταν η «Παπαστράτειος Δημοτική Τεχνική Σχολή Παιχνιδιών και Διακοσμητικής» το 1929.

Λίγα χρόνια αργότερα χτίστηκε το 1ο Δημοτικό Σχολείο του Υμηττού.

Φωτογραφία από το facebook «Η ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ Ο ΥΜΗΤΤΟΣ»

Από την ίδρυση του έως και σήμερα ο Δήμος Υμηττού, χαρακτηρίστηκε από δύο στοιχεία που τον έχουν κάνει και ευρύτερα γνωστό: την χαμηλή δόμηση και την έντονη πολιτιστική του δράση.

Παρότι ένας από τους πιο μικρούς Δήμους της Αθήνας, κατόρθωσε να παραμείνει μια ανθρώπινη πόλη και ταυτόχρονα να προτείνει θεσμούς πολιτιστικής και κοινωνικής δράσης πανελλήνιας ακτινοβολίας, που για πρώτη φορά εγκαινιάστηκαν στα όρια του. (Ελεύθερο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων, Φεστιβάλ Λόγου και Τέχνης, Γιορτές στους Δρόμους).